Họ Lý và niềm tự hào về Thuỷ tổ là Tướng của hai nhà nước

24/02/2025 | 199 lượt xem | DBI

Việt Nam là quốc gia có đông đảo các dòng họ, tạo nên một cộng đồng đoàn kết, góp sức chung tay viết nên những trang sử vẻ vang trong hơn bốn ngàn năm lịch sử. Trong đó, họ Lý là một trong những dòng họ nổi tiếng với lịch sử phát triển rất hào hùng.

Khởi nguyên của dòng họ Lý là từ thời dựng nước của Vua Hùng và Vua An Dương Vương. Khi đó đã xuất hiện một nhân vật họ Lý kiệt xuất, đó là Lý Ông Trọng, người làm tướng trong cả hai nhà nước Văn Lang và Âu Lạc. Không những thế, danh tiếng của ông còn vang sang tận Đại Tần xa xôi bên Trung Quốc.

Trong dòng chảy của lịch sử, biết bao người con họ Lý đã có công mở mang bờ cõi, làm rạng danh đất nước Việt Nam.

Ở thế kỷ VI, nước ta xuất hiện một vị anh hùng dân tộc đã có công giải phóng nhân dân khỏi ách nô lệ của đêm trường “nghìn năm Bắc thuộc”. Vị anh hùng ấy là Lý Bí, tức Vua Lý Nam Đế, người khai sinh ra nhà nước Vạn Xuân thể hiện ý chí tự cường, tự chủ của dân tộc. Đây cũng chính là triều đại đầu tiên của họ Lý mà sử sách vẫn thường gọi là “Nhà Tiền Lý”.

Đến thế kỷ XI, lịch sử nước nhà tiếp tục chứng kiến dòng họ Lý lên nắm quyền cai trị đất nước. Trong 216 năm, với chín đời vua trị vì đất nước, nhà Lý đã có nhiều cống hiến lớn lao, tạo nên giai đoạn thịnh trị bậc nhất của nền quân chủ Việt Nam, làm cho nước Việt ta trở thành một nước cường thịnh ở thế kỷ XI - XII.

Chắc hẳn chúng ta đều không thể quên Vua Lý Thái Tổ, vị vua khai mở triều Lý và cũng là người khai sinh ra kinh thành Thăng Long, khởi đầu cho nền văn hiến nghìn năm của thủ đô Hà Nội ngày nay. Bản “Chiếu dời đô” và công cuộc định đô Thăng Long của Vua Lý Thái Tổ là cột mốc lớn mở đầu lịch sử Thăng Long - Hà Nội, đánh dấu bước ngoặt lớn của lịch sử đất nước.

Kế vị là Vua Lý Thái Tông, vị vua có nhiều cống hiến được sử sách ghi nhận như:

Năm 1042, ban hành bộ luật “Hình thư” là bộ luật thành văn đầu tiên của nước nhà, chứng tỏ một bước tiến lớn trong việc xây dựng nhà nước pháp quyền.
Năm 1049, dựng chùa Diên Hựu, nay là chùa Một Cột với kiến trúc “Hoa sen nghìn cánh nở trên cột đá” đã in dấu ấn ngàn năm ở kinh thành Thăng Long.
Đặc biệt chú trọng đến việc mở mang bờ cõi, xây dựng bảo vệ đất nước, đoàn kết với các cộng đồng dân tộc thiểu số.
Hoạch định những chính sách tiến bộ để phát triển nông nghiệp.

Vua Lý Thái Tông cũng là người mở ra thời kỳ “Bách niên thịnh thế” trứ danh giúp cho đời sống nhân dân nước Việt được yên bình thịnh trị trong suốt 100 năm. Người con trai và người cháu của Vua Lý Thái Tông đã kế nghiệp xuất sắc để phát huy những di sản mà vị vua này để lại. Đó là Vua Lý Thánh Tông và Vua Lý Nhân Tông.

Vua Lý Thánh Tông chính là người đã đặt tên nước là Đại Việt với mong muốn xây dựng nước Việt trở thành một quốc gia hùng mạnh, tự lực tự cường. Tên gọi “Đại Việt” cũng là tên nước được sử dụng nhiều nhất trong lịch sử. Vua Lý Thánh Tông cũng người mở ra sự nghiệp Nho học của nước nhà với việc cho lập Văn Miếu ở kinh thành Thăng Long, đúc tượng Chu Công, Khổng Tử và các vị tiên hiền để thờ nhằm khích lệ việc học hành khoa cử theo mô hình Nho giáo. Ông cũng nổi tiếng là vị vua nhân từ, vị tha, nhân hậu, lấy “Nhân trị” làm kế sách trị nước an dân.

Kế đến, Vua Lý Nhân Tông, vị vua trị vì lâu nhất trong lịch sử Việt Nam. Ông là người mở khoa thi Nho học đầu tiên trong lịch sử với kỳ thi “Minh Kinh Bác Học”. Đến năm 1076, vua cho lập Quốc Tử Giám ở phía sau Văn Miếu, đây được xem là trường Đại học đầu tiên của Việt Nam. Đặc biệt, năm 1077, quân dân nước Đại Việt của Vua Lý Nhân Tông đã đập tan cuộc xâm lăng của nhà Tống, làm cho uy danh Đại Việt trở nên lừng lẫy.

Đến cuối triều Lý, các Vua Lý đã không còn nắm giữ được thực quyền và để cơ nghiệp của dòng họ rơi vào tay nhà Trần. Dù vậy, những nốt thăng trầm của lịch sử cũng không thể xóa nhòa những cống hiến mà Vua Lý Thái Tổ và Vương triều Lý đã tạo lập nên. Những đóng góp trên mọi lĩnh vực, những chiến công oanh liệt của Vương triều Lý sẽ mãi mãi được sử sách và nhân dân ghi nhận.

Trong các lĩnh vực khác, những người con của dòng họ Lý cũng đã ghi tên mình vào những trang sử vàng trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Về quân sự, chúng ta có Thái úy Lý Thường Kiệt, người đầu tiên mang quân sang đánh Trung Quốc, danh tướng Lý Kế Nguyên - anh hùng trong kháng chiến chống quân Tống.

Chính trị gia thời xưa có Thái sư Lý Đạo Thành, người đã góp phần tạo nên thời kỳ “Bách niên thịnh thế”, Lý Tử Tấn, Lý Văn Phức là những bậc danh thần của nhà Hậu Lê, nhà Nguyễn.

Trong tôn giáo có Thiền sư Huyền Quang, tên thật là Lý Đạo Tái, Trạng nguyên thời nhà Trần, vị Tổ thứ ba của Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử.

Do những biến cố trong lịch sử, số lượng người họ Lý dần ít đi và đến ngày nay, con cháu của họ Lý chiếm 0,5% dân số cả nước, là dòng họ phổ biến thứ 14 tại Việt Nam. Mặc dù chỉ chiếm tỷ lệ dân số khiêm tốn, nhưng những người họ Lý có quyền tự hào về lịch sử và truyền thống vẻ vang của dòng họ mình, khi mà trong danh sách “14 vị anh hùng dân tộc tiêu biểu của Việt Nam” (do Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch Việt Nam công bố ngày 21 tháng 06 năm 2013), có đến ba danh nhân mang họ Lý, nhiều nhất danh sách. Đó là: Vua Lý Nam Đế, Vua Lý Thái Tổ và Thái úy Lý Thường Kiệt.

Ngày nay, những người họ Lý đã và đang có những đóng góp không nhỏ cho đất nước trong sự nghiệp đưa đất nước Việt Nam trở nên giàu mạnh, sánh vai với các cường quốc năm châu. Lịch sử oai hùng của dòng họ sẽ mãi luôn là niềm tự hào của cả dòng họ nói chung và của mỗi người con họ Lý nói riêng.

Để tiếp cận nhiều thông tin hơn về lịch sử, truyền thống và những thành tựu của họ Lý, mời bạn khám phá Thư viện số Lý Tộc trên nền tảng Ngân hàng Di sản số DJC (DJC HBank).

--------------oOo--------------

Khi đăng ký tài khoản Ngân hàng Di sản Tri thức tinh hoa DJC tại đây, bạn có cơ hội được:

Bình luận, đóng góp ý kiến và giao lưu cùng tác giả.
Sở hữu ngay báo cáo quản trị cá nhân và blog riêng.
Truy cập không giới hạn sách, truyện, tài liệu học tập và giải trí thú vị, đa dạng, đa lĩnh vực.

Thông tin về Ngân hàng Di sản Tri thức tinh hoa DJC (HBank DJC):

☎️ Hotline: 0369 049 868 | 0335 609 868

💌 Email: info@djc.vn